🌿 De 10 oudste coffeeshops van Nederland

Nederlandse coffeeshops ontstonden in de jaren ’70 uit jeugdcultuur, clubleven en buurtinitiatieven. Niet alles uit die tijd is precies gedocumenteerd: sommige zaken veranderden van naam of eigenaar, verhuisden, of stopten volledig. Toch tekenen zich duidelijke mijlpalen af. Hieronder vind je 10 oer-coffeeshops die vaak worden genoemd als grondleggers of vroege bouwstenen van de scene.

Let op: “oudste” kun je op meerdere manieren lezen: de vroegste opening, de langste aaneengesloten geschiedenis of een merk dat decennialang meedraait, soms over meerdere locaties. Deze lijst biedt historische duiding, geen absolute ranglijst op jaartal.

 

1) Mellow Yellow (Amsterdam) – pionier sinds de vroege jaren ’70 (gesloten)

Waarom hier? Mellow Yellow geldt als hét archetype van de eerste generatie coffeeshops. Een jongerencentrum-achtige setting, laagdrempelig en experimenteel — precies de context waar de Nederlandse coffeeshop uit is ontstaan.
Erfenis: hoewel de deuren inmiddels dicht zijn, blijft de naam symbool staan voor het moment waarop de Nederlandse benadering van softdrugs zichtbaar, bespreekbaar en gereguleerd werd.

2) The Bulldog (Amsterdam) – vanaf halverwege de jaren ’70

Waarom hier? The Bulldog groeide van een kleine, gedurfde onderneming uit tot een internationale merknaam. Het was een van de eerste coffeeshops die de stap zette van “alternatieve huiskamer” naar een herkenbaar horecamerk met een duidelijke huisstijl.
Erfenis: professionalisering, uitstraling en gastvrijheid: The Bulldog maakte van de coffeeshop een herkenbare bestemming.

3) Coffeeshop Rusland (Amsterdam) – tweede helft jaren ’70

Waarom hier? Rusland is een van de klassieke buurtcoffeeshops die al vroeg een vaste rol in de binnenstad speelde. Niet schreeuwerig, wel karaktervol.
Erfenis: toont hoe de scene zich niet alleen in grote namen, maar ook in kleinschalige, consistente adressen heeft geworteld.

4) La Tertulia (Amsterdam) – sinds de late jaren ’70

Waarom hier? La Tertulia ademt het oude Amsterdam: warm, artistiek en eigenzinnig. Een plek waar buurtgevoel en stadscultuur elkaar ontmoet(t)en.
Erfenis: laat zien dat een coffeeshop ook een culturele huiskamer kan zijn, met oog voor sfeer en esthetiek.

5) Siberië (Amsterdam) – vroege jaren ’80

Waarom hier? Een begrip aan het water, met een rustige, bijna galerie-achtige uitstraling. De focus lag altijd op een informele, open sfeer.
Erfenis: een voorbeeld van duurzame continuïteit: niet de grootste naam, wel een vaste waarde die de tand des tijds doorstond.

6) De Tweede Kamer (Amsterdam) – midden jaren ’80

Waarom hier? Bekend om de compacte setting en clubachtige intimiteit. Het type coffeeshop waar de kenner zich thuis voelt, zonder poeha.
Erfenis: een hoeksteen van de binnenstadscultuur: klein, karaktervol, met een reputatie die generaties overstijgt.

7) Katsu (Amsterdam, De Pijp) – midden jaren ’80

Waarom hier? Kunstig en buurtgericht, met een creatieve vibe die past bij De Pijp. Katsu laat zien hoe een shop zich diep in de wijkidentiteit kan verankeren.
Erfenis: kunst, community en coffeeshopcultuur in één: wijk-DNA als succesfactor.

8) Barney’s (Amsterdam) – tweede helft jaren ’80

Waarom hier? Een naam die uitgroeide tot een kleine familie van adressen, met aandacht voor ervaring en service.
Erfenis: het gastheerschap centraal: vriendelijk, verzorgd en met een herkenbare signatuur door de jaren heen.

9) Kadinsky (Amsterdam) – late jaren ’80

Waarom hier? Een merk dat vanaf de late jaren ’80 consequent meedraaide in het centrum. Het combineert een internationale uitstraling met Amsterdamse nuchterheid.
Erfenis: het bewijs dat consistentie en stijl een merk generaties lang relevant houden.

10) Abraxas / De Dampkring (Amsterdam) – vroege jaren ’90 (de “nieuwe klassiekers”)

Waarom hier? Strikt genomen nét jonger dan de pioniers, maar al zó lang toonaangevend dat ze historisch meetellen. Abraxas bracht een magisch-artsy sfeer, De Dampkring zette de toon voor design en beleving in de jaren ’90.
Erfenis: de esthetisering van de coffeeshop: design, sfeer en storytelling als onderdeel van de ervaring.

🧭 Zo lees je deze lijst

• Pioniers (jaren ’70): Mellow Yellow, The Bulldog, Rusland en La Tertulia markeren de start van de coffeeshopcultuur zoals we die kennen.

• Verankering (jaren ’80): Siberië, De Tweede Kamer, Katsu, Barney’s en Kadinsky laten zien hoe de scene stabiel en herkenbaar werd, met buurtbinding en een eigen signatuur.

• Nieuwe klassiekers (begin jaren ’90): Abraxas en De Dampkring professionaliseerden de beleving en openden de deur naar het moderne, design-gerichte tijdperk.

🧱 Waarom “oudste” niet één lineair lijstje is

1. Naam vs. locatie: sommige shops verhuisden of breidden uit; wat is dan “dezelfde” shop?

2. Eigenaarschap: wissels door de jaren heen maken de stamboom complex.

3. Gesloten pioniers: een paar allereerste zaken bestaan niet meer, maar zijn historisch onmisbaar.

4. Archieven: niet elk jaar of elke verhuizing is publiek gedocumenteerd; overlevering speelt een rol.

🏙 Tijdgeest: zo groeide de coffeeshop uit tot icoon

• Jaren ’70: DIY-cultuur, jongerencentra, experiment; de basis voor een eigen Nederlandse aanpak.

• Jaren ’80: normalisering in het straatbeeld; kwaliteit, service en buurtband worden belangrijker.

• Jaren ’90: design en merkbeleving; shops worden bestemmingen met een eigen verhaal.

• Daarna: professionalisering, internationalisering en scherpere regels; de iconen blijven, maar de lat ligt hoger.

Mocht je opmerkingen hebben? Dan horen we dat graag!